Próba na dojrzałość. Wyzwanie maturalne. Wywiad z Aleksandrem Porębskim, dyrektorem II LO w Rudzie Śląskiej

W tym roku uczniowie po raz drugi podejdą do matury w nowej formule. Jakie zmiany czekają na nich w porównaniu z egzaminami dojrzałości z ubiegłych lat? Zestawmy ze sobą maturę w formułach 2015 i 2023.

Przede wszystkim jest to związane z zadaniami, których uczniowie mogą spodziewać się na egzaminie. Poprzednio obowiązywała inna podstawa programowa, natomiast faktem jest, że ok. 70 % zadań w obydwu formułach egzaminu się pokrywa, są podobnie sformułowane. W naszej szkole maturę wg formuły 2015 będą pisali wyłącznie uczniowie, którzy przystąpili do egzaminu w poprzednich latach, a teraz chcą poprawić swój wynik. Zmiany, o których pani mówi są związane z redukcją podstawy programowej, która była odpowiedzią m.in. na czas pandemii.

Czyli wciąż obowiązkowymi egzaminami są te z języka polskiego, matematyki oraz języka nowożytnego?

W tej kwestii nic się nie zmieniło. Uczeń musi zaliczyć maturę z tych przedmiotów na poziomie co najmniej 30 %. Oprócz tego czekają go egzaminy ustne z języka polskiego i języka nowożytnego. Dodatkowo każdy uczeń musi przystąpić do co najmniej jednego egzaminu pisemnego z przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym, przy czym tutaj nie ma progu zaliczenia i tak jest już od kilku lat. Według zapowiedzi ministerstwa ma się to zmienić w przyszłym roku.

Czy uczeń ma dowolność w doborze dodatkowych przedmiotów i czy istnieje limit wyboru?

Ma możliwość pisania egzaminu z pięciu dodatkowych przedmiotów, jednak taka sytuacja zdarza się bardzo rzadko. W mojej szkole uczniowie zwykle wybierają dwa przedmioty – najczęstszym wyborem jest język angielski na poziomie rozszerzonym. Ta decyzja związana jest bezpośrednio z wymaganiami uczelni wyższych, do których uczniowie zamierzają aplikować. Zawsze na początku września rozmawiam z każdą klasą i proszę uczniów o sprawdzenie warunków przyjęcia na określone kierunki studiów. Ważne jest, aby pamiętać, że szkoły wyższe, oferujące dany kierunek, mogą zwracać uwagę na zupełnie inne przedmioty przy rekrutacji, a wstępną deklarację dotyczącą wyboru egzaminów maturalnych należy złożyć do 30 września ostatniego roku nauki.

W jaki sposób, poza lekcjami, przygotowują państwo uczniów do matury?

Współpracujemy z uczelniami wyższymi, np. z Politechniką Śląską. Pracownicy akademiccy przyjeżdżają do naszej szkoły na wykłady, ale również nasi uczniowie biorą udział w zajęciach na terenie campusu uczelni. Ma to bezpośredni związek z naszą ofertą edukacyjną, w szkole działa klasa politechniczna i według naszych statystyk aż 90 % uczniów wybiera właśnie Politechnikę Śląską jako miejsce dalszej nauki. Równie mocno cenimy współpracę ze Śląskim Uniwersytetem Medycznym, gdzie zorganizowano Uniwersytet Licealisty, do którego uczęszczają nasi uczniowie. Udział w takich zajęciach gwarantuje dodatkowe punkty np. przy przyjęciu na medycynę.

Co dla państwa jest największym wyzwaniem podczas organizacji egzaminu dojrzałości?

Wyzwania pojawiają się przez cały rok szkolny. Trzeba pamiętać, że uczeń przygotowuje się do egzaminu przez cztery lata, a tak naprawdę ten proces trwa od początku rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej. Na maturze pojawiają się również treści, które były omawiane podczas poprzedniego etapu edukacyjnego, a nie przypominamy ich na etapie liceum. Naszym nadrzędnym celem jest doprowadzenie do tego, aby uczeń zdał maturę, żeby umiał wykorzystać swoją wiedzę w praktyce. Skupia się to przede wszystkim na rozwijaniu umiejętności.

Więc jak wygląda zdawalność w pańskiej szkole?

Według statystyk podawanych przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną w Jaworznie w ubiegłym roku uzyskaliśmy zdawalność egzaminu w formule 2023 na poziomie 97,75 %. To świetny wynik, ale bierzemy pod uwagę fakt, że kolejny rok jest nowym otwarciem.

W takim razie, kiedy i w jaki sposób uczniowie dowiedzą się czy zdali maturę?

W tym roku ogłaszamy wyniki 9 lipca. Około godziny 10:00 kurier przywiezie do szkoły świadectwa. Po godzinie, dwóch od tego momentu zapraszamy maturzystów do szkoły i rozdajemy dokumenty. Natomiast uczniowie mogą wcześniej dowiedzieć się jaki osiągnęli rezultat za pomocą specjalnej aplikacji. Tego samego dnia, o godzinie 8:00 publikowane są tam indywidualne wyniki.

Czyli skończyły się czasy, kiedy człowiek szedł z duszą na ramieniu do szkoły, aby poznać wynik najważniejszego egzaminu w życiu?

Tak, dzisiaj dusza na ramieniu jest w momencie otwarcia aplikacji.

Czy uczniowie, którym powinie się noga, mają zapewnione wsparcie?

Matura jest indywidualną sprawą każdego człowieka, jednak jeśli któryś z naszych uczniów zwraca się do nas o pomoc, to zawsze stajemy na wysokości zadania. Jeśli uczeń nie zdał matury, to przygotowania do poprawki zwykle polegają na wykonywaniu egzaminów z poprzednich lat, wtedy nasi nauczyciele służą pomocą i radą. Poza tym organizujemy dodatkowe zajęcia, podczas których wspólnie rozwiązujemy zadania.

Co w sytuacji, kiedy uczeń nie zgadza się ze swoim wynikiem matury?

Może złożyć odwołanie do Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Jaworznie. Należy wtedy pobrać specjalny załącznik ze strony internetowej komisji, uzupełnić go i wysłać. To daje możliwość wglądu w arkusz egzaminacyjny. Uczeń, w określonym terminie przyjeżdża do siedziby OKE i dostaje swoją pracę do ręki. Dzięki temu może ją dokładnie przestudiować, wykonać zdjęcia. Oczywiście nie wolno niczego dopisywać, o co dba specjalny opiekun, który znajduje się na miejscu. Wszystko to dzieje się poza szkołą i my nie ingerujemy w te sprawy. Nasze działania rozpoczynają się w sytuacji, kiedy uczeń nie zdał matury i chce przystąpić do egzaminu poprawkowego. Wtedy składa specjalny wniosek, a ja nanoszę to do systemu. Co ważne uczeń może poprawić egzamin w sierpniu, jeśli nie zdał matury z jednego przedmiotu. W momencie, kiedy nie powiodło mu się z dwóch przedmiotów lub więcej jest zmuszony czekać do przyszłego roku, wtedy piszę maturę jeszcze raz, ale tylko z przedmiotów, których wcześniej nie zdał.

A co z uczniami, którzy zdali, ale wynik nie jest dla nich satysfakcjonujący?

Oni również mogą przystąpić do egzaminu w następnym roku szkolnym. W naszej szkole dzieje się to bardzo często i zwykle ma to związek z dwoma przedmiotami – biologią i chemią, ponieważ wielu naszych absolwentów aplikuje na medycynę, gdzie wymagane są bardzo wysokie wyniki.

Jakie ma pan rady dla maturzystów w przededniu matur?

Pierwsza rada – uczymy się przez całe cztery lata (śmiech). Fantastycznie byłoby żeby piętnastolatek, który przychodzi do szkoły średniej miał sprecyzowane zainteresowania i wiedzę, na temat tego, co chciałby robić. Niestety, takich uczniów mamy w granicy 1 %. Natomiast gdybym miał coś doradzić przed samą maturą, to proponowałby żeby dzień przed egzaminem z języka polskiego zrobić sobie tzw. reset – pójść na wycieczkę, pochodzić po górach czy wybrać się na zakupy, obejrzeć film w kinie. Nauka w ostatnim momencie powoduje, że człowiek wpada w panikę i często stres niepotrzebnie rośnie. Należy zaznaczyć, że to wszystko jest bardzo indywidualną sprawą, bo uczniowie różnie reagują na napięcie związane z maturą. W naszej szkole są uczniowie, którzy mają egzamin na godzinę 14:00, a są w szkole już od 7:00, są też tacy którzy na luzie przychodzą na pięć minut przed. W tym przypadku nie ma reguły, na każdego działa co innego. Nie ma też co ukrywać, że dzisiejsza matura jest o wiele łatwiejsza niż kilkanaście lat temu, nastąpiło „spłaszczenie” wymagań, natomiast nerwy związane z egzaminem dojrzałości na przestrzeni lat zostały te same.